جماع علما بر حرمت غيبت

فریب شيطان

شيطان برای آنكه مردم را به غيبت وادار كند، ترفندها و حيله های فراوانی بكار می برد، از جمله اينكه در ذهن مردم وسوسه ميكند و می گويد: صفاتی كه پشت سر فلانی، ذكر می كنند، چيزي جز واقعيت نيست و تمام صفات مذكور در او وجود دارد.

لذا اشكالی ندارد. بديهی است كه چنين توجيهی در زمينه غيبت، به چند دليل مردود است:

● ۱ | غيبت در اصل همين است كه صفاتی كه در شخص وجود دارد، در غياب او بازگو شود.

حديثی كه ابوهريره رضی الله عنه روايت كرده، بر مردود بودن توجيه مذكور صراحت دارد، ابوهريره رضی الله عنه روايت می كند كه رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمود:

آيا می دانيد كه غيبت چيست؟ عرض كردند: الله و رسول او آگاهترند. آن فرمود: غيبت يعنی اينكه صفاتی از برادر خويش را در غياب او بازگو نمايی كه ذكر آن برای وی ناخوشايند باشد. سؤال شد: آيا اگر آنچه پشت سر برادرمان بازگو می كنيم، واقعاً در وی وجود داشته باشد، باز هم مرتكب غيبت شده ايم؟

فرمود: اگر آنچه می گويی، در وی وجود داشته باشد، هر آيينه غيبت كرده ای؛ اما چنانچه آن صفات و ويژگی ها در او وجود نداشته باشد، مرتكب (گناهی بزرگتر يعنی) بهتان و تهمت شده ای.

صحیح مسلم : ۲۵۸۹

● ۲ | انس بن مالك رضی الله عنه روايت می كند، چنين مرسوم بود كه هرگاه عربها عزم سفر می كردند، خادمی نيز همراه خويش می بردند تا در طول سفر در خدمت آنها باشد. از قضا روزی ابوبكر و عمر رضی الله عنهما عزم سفر نمودند و يك نفر را نيز با خود همراه كردند تا به آنان خدمت كند. (پس از چندی راهپيمايی خسته شدند و برای استراحت اندكی خوابيدند) وقتي بيدار شدند، ديدند خادم نيز همچنان در خوابی عميق فرو رفته و هيچ غذايی هم آماده نكرده است. يكی از آن دو، خطاب به ديگری گفت: انگار آقا در خانه اش خوابيده! چه خواب عميقی دارد! به هر حال وی را از خواب بيدار كردند و به او گفتند:

نزد رسول الله برو و به ايشان سلام برسان و بگو: ابوبكر و عمر، از شما درخواست غذا دارند. رسول الله صلی الله علیه وسلم خطاب به پيك آن دو بزرگوار فرمود: به آن دو بگو كه آنها سير و پر خورده اند. (پيك نيز پيغام) رسول الله را به آنان رسانيد. آن دو، سخت ترسيدند و نزد پيامبر رفتند و عرض كردند: ما از شما تقاضای غذا كرديم، اما شما گفته ايد كه ما غذا خورده ايم. به راستی مگر ما چه خورده ايم؟

آن رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: شما از گوشت برادرتان خورده ايد! به الله سوگند كه پاره هايی از گوشت وی را ميان دندانها و لثه هايتان مشاهده مي كنم! آن دو عرض كردند: برايمان طلب مغفرت كن. رسول الله فرمود: هر آيينه بايد او (كه غيبتش را نموده ايد) برايتان طلب مغفرت كند.

چه بسيارند افرادی كه خيلي راحت چنين می‌گویند

الاحاديث المختار تأليف ضياء المقدسي :