فلسفه نوروز و تجلیل از آن

فلسفه نوروز و تجلیل از آن:

نوروز آغاز سال هجری شمسی بوده و از روز های نخست فصل بهار است اما سوالات که در مورد نوروز مطرح می شود این است که:
• تاریخچه نوروز چیست؟
• فلسفه تجلیل از نوروز چه می باشد؟
• دیدگاه اسلام در رابطه به تجلیل از نوروز چییست؟
• علما و کارشناسان مسایل اسلامی آیا تجلیل از نوروز را حلال می دانند و یا حرام؟
• دلایل حرمت از تجلیل نوروز چیست؟

• تاریخچه نوروز چیست؟
نوروز آغاز سال هجری شمسی بوده که اکثریت کشور های خاور میانه مانند ایران، تاجکستان، ازبکستان، افغانستان و مناطق از هند و پاکستان آنرا تجلیل می کنند و به این باور اند که در چنین روز طبیعت لباس عوض نموده و فصل سرد و تاریک زمستان به فصل بهار که فصل گل و سبزه و آبادانی درختان است تبدیل می شود.
و فرهنگ شان این است که به روی سفره هفت سین می چینند یعنی هفت میوه و سبزی و شی ک با حروف سین شروع می شود
مثل: سیر، سیب، سرکه، سنجد و… و در حول آن قرآن مجید و یا شهنامه فردوسی را می گذارند.

• فلسفه تجلیل از نوروز چه می باشد؟
تاریخ نویس انگلیس بنام “مری بایس” در مورد تاریخ نوروز می گوید: دقیقاً آغاز تجلیل از نوروز مشخص نیست اما پیدایش آن ریشه در آیین زردشتیان دارد.
آیین زردشتی ۳۰۰۰ سال قبل در بلخ ظهور کرد که موسس این مکتب زرتشت بوده که عده ای معتقد به این هستند که گویا زرتشت پیامبر از جانب خدا بوده است و اوستا کتاب او می باشد و امروز کم و بیش دو صد هزار نفر پیرو دارد که در ایران و هند و انگلستان زنده گی می کنند.
در اوستا نام نوروز بارها ذکر شده است که ریشه مذهبی دارد زیرا زردشتیان به خدای نور (آفتاب) باورمند بودند و به این عقیده داشتند که در روزها نخست سال زمین و خورشید در مقابل هم قرار می گیرند واینجاست اعتدال میان شب و روز به وجود می آید.
تاریخ شناس دیگر می نویسید که: زردشتیان باور دارند که نوروز همانا روز آغاز خلقت جهان هستی و نظام کاینات است.
اما تاریخ شناسی دیگر بنام “گردیزی” بنام زین الاکبر می نویسید که: نوروز روز مذهبی زردشتیان و ایرانیان بود و این روز را مقدس می شمردند.
نوروز در کشور های مختلف خاورمیانه به اشکال مختلف تجلیل می شود بعضی کشور ها هفت روز بعضا ها ده روز و عده شان دوازده روز تجلیل می کنند.

• دیدگاه اسلام در رابطه به تجلیل از نوروز چییست؟

نوروز و تجلیل از آن به اسلام و مکارم اخلاقی آن هیچ گونه رابطه ندارد و این روز مختص زردشتیان است بدون شک در اسلام همه چیز حلال است و همه جایز می باشد اما آنچه را شارعین اسلام (الله و پیامبرش صلی الله علیه وسلم) حرام کرده اند.
چنانچه رسول الله صلی الله علیه وسلم فرموده اند: همه چیز حلال و جایز است بر این امت مگر آنچه را که الله حرام قرار داده و یا من از آن نهی کرده ام.
اما حال پرسش پیدا می شود که آیا تجلیل از نوروز را رسول الله صلی الله علیه وسلم حراک قرار داده اند؟

در رابطه به تجلیل از نوروز و پاسخ به این پرسش به دو حدیث از رسول الله صلی الله علیه وسلم و یک روایت اکتفا می کنیم:
۱ـ امام أبو داود در سنن خود باب «صلاة العیدین» بسند صحیح از حضرت أنس رضی الله عنه روایت كرده كه ایشان می‌فرمایند «قدم رسول الله صلى الله علیه وسلم المدینة، ولهم یومان یلعبون فیها، فقال: ماهذان الیومان؟ قالوا: كنا نلعب فیهما فی الجاهلیة. فقال رسول الله صلى الله علیه وسلم: إن الله أبدلكم خیرًا منهما یوم الأضحى ویوم الفطر.

زمانیکه رسول الله صلی الله علیه وسلم به مدینه هجرت کردند دیدند مردم دو روز را جشن گرفتند (اول نوروز و اول مهرگان آغاز خزان)
رسول الله فرمودند: این چه روزهای هستند؟ گفتند: این همان روزهای هستند که در دوران جاهلیت ما آنرا جشن می گرفتیم و ساعت تیری می کردیم.
رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: الله آنرا برای شما به دو روز بهتر از آن تبدیل کرده که روز عید اضحی و عید فطر است.

با این تفصیل به خوبی می‌توان درك كرد كه عید داشتن كاملاً أمری دینی است، نه عرفی و اجتماعی.
اگر عید داشتن روزی یك أمر عرفی است در روایتی كه حضرت أنس رضی الله عنه روایت كردند و ما هم آن را ذكر كردیم، نشانه دینی بودن این روز است که رسول الله صلی الله علیه وسلم نهی کردند.

۲ـ قال رسول الله صلی‌الله‌عليه وسلم فرموده اند: من تشبه بقوم فهو منهم.
هر کس خود را با هر قوم مشابه کند از جمله ایشان است

بنابر استناد به حدیث رسول الله صلی الله علیه وسلم پس اګر تو از نوروز تجلیل می کنی بدین معناست که تو از آیین زردشتی متابعت کرده و خود را مشابه آنان ساختی پس در روز حشر با جمع آنان محشور می شود.

۳ـ – امام بیهقی در السنن الكبرى بابی را قایم كرده‌اند به نام «باب كَرَاهِیَةِ الدُّخُولِ عَلَى أَهْلِ الذِّمَّةِ فِى كَنَائِسِهِمْ وَالتَّشَبُّهِ بِهِمْ یَوْمَ نَیْرُوزِ هِمْ وَمِهْرَجَانِهِمْ» و در آن از حضرت عبدالله بن عمرو بن عاص رضی الله عنه روایت كرده‌اند كه ایشان می‌فرمایند: مَنْ بَنَى بِبِلاَدِ الأَعَاجِمِ وَصَنَعَ نَیْرُوزَهُمْ وَمِهْرَجَانَهُمْ وَتَشَبَّهَ بِهِمْ حَتَّى یَمُوتَ وَهُوَكَذَلِكَ حُشِرَ مَعَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ.
هر کس به سرزمین های غیر عرب برود و در آن جا نوروز و مهرگان شان را تجلیل کنند و خود را با آنان مشابه سازند و در این حالت بمیرد در روز قیامت با ایشان حشر خواهد شد.

• دلیل حل و حرمت علما و کارشناسان مسایل اسلامی در رابطه به تجلیل از نوروز:

مردم در رابطه به تجلیل از نوروز به دو دسته تقسیم می شوند:
دسته اول افراد و اشخاص هستند که تجلیل از نوروز را در منافات با ارزش های اسلامی نمی دانند و به این عقیده هستند که تجلیل از نوروز یک عنعنه ملی است که جز از فرهنگ نیاکان شان می باشد.
و اعمال مانند بلند کردن بیرق (ژنده بالا) سیاحت کردن با اعضای خانواده و انواع نذر و نیاز حرام نبوده و با ارزش های اسلامی منافات ندارد.
دسته دوم که معمولاً علما و اندیشمندان اسلامی می باشد به این نظر اند که تجلیل از نوروز حرام است ولی کسانیکه اعمال را انجام می دهند که با پیروان دین زرتشت مشابه می شوند آنان بخشی از کفر را مرتکب می شوند.
اما اگر کسی آنرا تجلیل نموده و به آن تفاخر و فخر فروشی می کند از دایره اسلام بیرون می شود.
بنابر این مسلمانان دو عید دارند عید فطر و عید اضحی و نیاز به اعیاد زردشتیان و امثال شان نداردند.
زیرا این جشن ریشه به مراسم مذهبی زردشتیان دارد.
و اگر شما بپرسید که چرا تخلص من نوروز است؟
باید بگویم که اسلام تجلیل از نوروز را نهی کرده نه اینکه با روز نو که همه روز در زنده گی ما نوروز است مشکل داشته باشد.

با حرمت
رحمت الله نوروز